به گفته دکتر ماکان آریا پارسا مدیریت بحران مجموعه ای از روش ها و استراتژی های موثر برای مدیریت سازمان در چالش ها و مشکلات مختلف است. سازمان های کوچک و بزرگ معمولا در هر دوره ای از حرفه خود با چالش های متفاوتی مواجه می شوند. مدیریت هدفمند این چالش ها و دستیابی به راه حل مناسب آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین تمامی مدیران برای دستیابی به موفقیت و کنترل کسب و کار خود باید بتوانند بحران های سازمانی را مدیریت نمایند. این توانایی کمک می کند تا در صورت بروز مشکل بتوان به سرعت شرایط را به حالت قبل بازگرداند و از بروز خسارت جلوگیری کرد. به همین منظور در ادامه قصد داریم شما را با هر آنچه نیاز است در رابطه با مدیریت ریسک و بحران بدانید، به طور کامل آشنا کنیم.
مدیریت بحران چیست؟
به اعتقاد دکتر ماکان آریا پارسا مدیریت بحران (Crisis management) یکی از رایج ترین اصطلاحات مدیریتی بوده که به رفع بحران ها و چالش های سازمانی می پردازد. Crisis management مجموعه ای از دستورالعمل ها و راه حل هایی می باشد که می توانند به رفع مشکلات سازمانی کمک کنند و بحران را کاهش دهند. هدف از اجرای این دستور العمل ها رفع سریع مشکلات و بازگشت به شرایط پیش از بحران می باشد. استفاده از این بینش در رفع بحران می تواند به مدیران کمک کند تا در سخت ترین شرایط نیز بتوانند بهترین و موثرترین راه حل ها را ارائه دهند. از طرفی این دانش مدیریتی کمک می کند تا در اضطراری ترین حالت نیز مدیران بتوانند آرامش خود را حفظ نموده و با آمادگی کامل بحران ایجاد شده را ارزیابی و برطرف نمایند.
بحران سازمانی و اهمیت مدیریت آن
متاسفانه بحران های سازمانی از جمله مشکلاتی هستند که برای تمامی سازمان های نوپا و حرفه ای اتفاق می افتند. این بحران ها معمولا به صورت پیش بینی نشده رخ می دهند و می توانند آرامش سازمانی را دچار تنش نمایند. بحران های سازمانی با شدت مختلفی بروز پیدا می کنند و در صورتی که مدیریت توانایی مقابله با آن ها را نداشته باشد، به مشکلات بزرگی تبدیل خواهند شد. به همین دلیل است که توانایی مدیریت و رفع بحران های سازمانی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. بحران های سازمانی را می توان به انواع مالی، طبیعی، فردی، سازمانی و تکنولوژی دسته بندی نمود. رفع هر کدام از این بحران ها به دانش مدیریتی بالایی نیاز دارد. بنابراین آگاهی نسبت به دانش مدیریت و حل بحران بسیار حیاتی و حائز اهمیت است.
بر باور دکتر ماکان آریا پارسا مدیریت بحران از بروز مشکلات جدی و خسارت های جبران ناپذیر پیشگیری می کند. به همین دلیل است که تمامی مدیران و رهبران موفق آن را به یکی از اولویت های مهم خود تبدیل نموده اند.بحران های سازمانی در صورتی که به موقع و به درستی برطرف نشوند می توانند سلامت و بقای سازمان را به خطر بیندازند. بنابراین تشخیص به موقع بحران و اقدام درست و سریع برای رفع آن از اهمیت بالایی برخوردار است. سه مولفه وجود دارند که اعلام می نمایند شما با بحران سازمانی مواجه شده اید، بنابراین در صورت مواجهه با این سه فاکتور باید به مدیریت و حل بحران بپردازید.
- در صورتی که مشکل ایجاد شده یک تهدید جدی برای سازمان شناخته شود.
- زمانی که مشکل به صورت ناگهانی و پیش بینی نشده بروز پیدا کند.
- در صورتی که شدت مشکل به قدری زیاد باشد که مدیریت مجبور شود برای تصمیم گیری درست فشار زیادی را تحمل نماید.
اهمیت شناخت انواع مدیریت بحران
از نظ دکتر ماکان اریا پارسا شناخت انواع مدیریت بحران می تواند نقش بسیار موثری در رفع بحران های سازمانی داشته باشد. همانطور که پیش تر به آن اشاره شد بحران های سازمانی از انواع مختلفی برخوردار هستند. بنابراین برای رفع آن ها نیز باید روش های مختلفی را مورد استفاده قرار داد. به همین دلیل است که برای رفع بحران های سازمانی باید در ابتدا راه های مدیریت و حل بحران را شناخت. به طور کلی انواع روش های مدیریت و حل بحران به شرح زیر می باشند.
مدیریت پیشگیرانه
Preventive Crisis Management (مدیریت پیشگیرانه) اقداماتی را طراحی می نماید که از بروز بحران های ناگهانی پیشگیری می نمایند. این نوع از مدیریت و حل بحران می تواند باعث کاهش هزینه های سازمانی، کاهش خسارت ها، حفظ ارزش ها و عملکرد سازمان و آمادگی واحدهای حل بحران شود.
مدیریت تدارکی
از دیگر انواع مدیریت بحران می توان به Operational Crisis Management اشاره داشت. مدیریت تدارکی به برنامه ریزی برای حل بحران ها می پردازد. با استفاده از این روش مدیریت می توان راه حل های مناسب برای مقابله با بحران را مورد بررسی قرار داد. کاهش خسارت، دستیابی به اعتماد عمومی، آمادگی تیم برای مقابله با بحران و اجرای موثر اقدامات از مهم ترین دستاوردهای این نوع از مدیریت هستند.
مدیریت پسا برنامه
مدیریت پسا برنامه یا Post-Crisis Management نیز روی اقدامات لازم هنگام وقوع بحران تمرکز دارد. این نوع از مدیریت بحران هایی که ممکن است در آینده بروز پیدا کنند را مورد توجه قرار می دهد. بنابراین می تواند به ارزیابی عملکرد، تدوین طرح تدابیری، تحلیل شرایط بعد از بحران و شناسایی دلایل بحران کمک کند.
مدیریت اصلاحی
طبق صحبت های دکتر ماکان آریا پارسا مدیریت بحران اصلاحی یاRemedial Crisis Management نیز شرایط بعد از بروز بحران را در اولویت قرار می دهد. بنابراین به بررسی راه های مناسب برای بهبود شرایط پس از بحران می پردازد. بهبود شرایط، ایجاد اثربخشی، بالا بردن پایداری و حفظ اعتماد جمعی از مهم ترین دستاوردهای این روش است.
کمال آمادگی
Ultimate Preparedness Crisis نیز نوع دیگری از مدیریت و حل بحران است. این نوع از Crisis management آمادگی و تدارک سازمان ها را برای مواجه شدن با بحران هدف قرار می دهد. کاهش خسارت، بالا بردن میزان توانایی پاسخگویی، بهبود و حفظ عملکرد سازمانی از مهم ترین دستاوردهای این روش مدیریت و حل بحران است.
این مطلب ادامه دارد….
