طبق نظر دکتر ماکان آریا پارسا اختلال دوقطبی یکی از اختلالات روانی پیچیده است که ویژگی اصلی آن نوسانات شدید خلقی است. این بیماری به صورت کلی با دوره های مختلف شیدایی (مانیا) و افسردگی شناخته می شود که در آن فرد به طور ناگهانی از حالت یک قطب به قطب دیگر تغییر می کند. به عبارت دیگر، فرد مبتلا به بیماری دوقطبی از دوره های شادی و انرژی بالا به دوره های غم و اندوه شدید دچار می شود. این تغییرات غیرقابل پیش بینی در خلق و خو می تواند زندگی شخصی، اجتماعی و شغلی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. در اینجا، به بررسی دقیق دلایل بروز بیماری دوقطبی، علائم آن و روش های درمانی موجود خواهیم پرداخت. پس تا آخر این مطلب با ما همراه باشید تا پاسخ تمام سوالاتی که ذهن تان را درگیر کرده است، دریافت کنید.
اختلال دوقطبی چیست؟
بر باور دکتر ماکان آریا پارسا اختلال دوقطبی یک اختلال روانی است که به عنوان اختلال خلقی شناخته می شود. افرادی که به بیماری دوقطبی مبتلا هستند، معمولا نوسانات شدیدی در خلق و خو، سطح انرژی و توانایی تفکر و تصمیم گیری دارند. این نوسانات شامل دو حالت اصلی هستند:
- شیدایی (مانیا): در این دوره، فرد احساس فوق العاده‌ای از قدرت و انرژی دارد، ممکن است تصمیمات پرخطر بگیرد و بر انجام فعالیت های روزمره تسلط بیشتری احساس کند.
- افسردگی: در این دوره، فرد دچار احساس غم، ناامیدی و بی‌ارزشی می شود و توان انجام کارهای معمولی را از دست می دهد.
این تغییرات در خلق و خو معمولا به صورت دوره ای و نوسانی رخ می دهند. بسته به نوع و شدت اختلال، این دوره ها می توانند از چند روز تا چند ماه طول بکشند. در بعضی مواقع، میان این دوره ها، فرد به طور نسبی احساس بهتری دارد.
دلایل بروز اختلال دوقطبی
طبق نظر دکتر ماکان آریا پارسا علل دقیق اختلال دوقطبی هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما تحقیقات نشان می دهند که عوامل مختلفی می توانند در بروز این بیماری دخیل باشند. این عوامل شامل جنبه های ژنتیکی، بیولوژیکی و محیطی می شوند.
- عوامل ژنتیکی: بسیاری از محققان بر این باورند که بیماری دوقطبی می تواند جنبه وراثتی داشته باشد. تحقیقات نشان داده اند که در صورت وجود سابقه ابتلا به بیماری دوقطبی در اعضای خانواده، احتمال ابتلای فرد به این بیماری بیشتر می شود. با این حال، تنها وجود پیشینه خانوادگی برای بروز بیماری کافی نیست و عوامل دیگری در کنار آن نقش دارند.
- عوامل بیولوژیکی: بیماری دوقطبی ممکن است ناشی از اختلالات در عملکرد شیمیایی مغز باشد. انتقال دهنده های عصبی مانند دوپامین، سروتونین و نوراپی نفرین در تنظیم خلق و خو نقش دارند. ناهماهنگی در عملکرد این مواد شیمیایی می تواند باعث بروز نوسانات خلقی شدید شود. علاوه بر این، برخی تغییرات در ساختار مغز، مانند کاهش حجم برخی از نواحی مغز، ممکن است در بروز این اختلال موثر باشد.
- عوامل محیطی: استرس های زندگی، مانند تغییرات بزرگ در شرایط زندگی، مشکلات خانوادگی یا مواجهه با حوادث تروماتیک، می توانند در آغاز بیماری یا تشدید علائم آن نقش داشته باشند. همچنین، مشکلات خواب، سوءمصرف مواد یا سایر بیماری های روانی از عوامل محیطی موثر در بروز بیماری دوقطبی می باشند.
علائم دوقطبی
طبق نظر دکتر ماکان آریا پارسا اختلال دوقطبی با علائم مختلفی همراه است که معمولا در دوره های مختلف شیدایی و افسردگی خود را نشان می دهند. علائم دوقطبی می توانند در افراد مختلف، متفاوت باشند، اما به طور کلی می توان آن ها را به دو دسته اصلی تقسیم بندی کرد: علائم افسردگی و علائم شیدایی.
علائم افسردگی
در دوره های افسردگی، فرد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- افسردگی شدید: فرد احساس غم و اندوه شدید، بی ارزشی و ناامیدی می کند.
- از دست دادن علاقه به فعالیت های معمول: فرد نسبت به کارهایی که قبلا به آن ها علاقه مند بود، بی علاقه می شود.
- افزایش یا کاهش خواب: فرد ممکن است بیش از حد بخوابد یا دچار بی خوابی شود.
- خستگی و کاهش انرژی: فرد احساس می کند که توانایی انجام فعالیت های روزمره را ندارد.
- افکار منفی و خودکشی: در برخی موارد، فرد ممکن است افکار خودکشی یا آسیب به خود داشته باشد.
- مشکلات تمرکز: فرد نمی تواند به درستی فکر کند یا تصمیمات منطقی بگیرد.
علائم شیدایی (مانیا)
در دوره های شیدایی، فرد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- افزایش انرژی و فعالیت: فرد احساس می کند که قادر به انجام هر کاری است و از انرژی زیادی برخوردار است.
- گفته های سریع و پرخاشگرانه: فرد خیلی سریع صحبت می کند و توانایی کنترل خود را ندارد.
- تصمیمات پرخطر: در این دوره، فرد ممکن است تصمیمات عجولانه و پرخطر بگیرد، مانند خرج کردن پول زیاد یا روابط بی مورد.
- احساس قدرت و برتری: فرد ممکن است احساس کند که هیچ مشکلی نمی تواند او را متوقف کند.
- کاهش نیاز به خواب: فرد در این دوره نیاز کمتری به خواب دارد، حتی ممکن است چندین روز بدون خوابیدن به فعالیت ادامه دهد.
- تحریک‌پذیری: در برخی افراد، این دوره ها با رفتارهای پرخاشگرانه و تحریک پذیری شدید همراه است.
تغییرات میان دوره ای
از نظر دکتر ماکان آریا پارسا بین این دوره های شیدایی و افسردگی، برخی افراد ممکن است دوره هایی از وضعیت خلقی نرمال یا متعادل تجربه کنند. با این حال، در بسیاری از موارد، این دوره ها کوتاه و موقت هستند و فرد دوباره به یکی از دو حالت شیدایی یا افسردگی باز می گردد.
انواع اختلال دوقطبی
- اختلال دوقطبی نوع 1: در این نوع اختلال، فرد دوره های شیدایی شدید را تجربه می کند که ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد. این نوع اختلال معمولا با دوره های افسردگی همراه است.
- اختلال دوقطبی نوع 2: در این نوع، فرد دوره های شیدایی خفیف (هایپومانیا) را تجربه می کند که شدت آن به اندازه دوره های شیدایی نوع 1 نیست. با این حال، دوره های افسردگی در این نوع از اختلال به مراتب شدیدتر است.
- اختلال دوقطبی دیگر: این نوع شامل اختلالاتی است که علائم دوقطبی را نشان می دهند، اما ویژگی های آن با نوع 1 یا نوع 2 مطابقت ندارد.
این مطلب ادامه دارد…
