طبق نظر دکتر ماکان آریا پارسا سبک های بازیگری تئاتر، همچون رنگ های متنوع در نقاشی، قلم مویی ظریف در دستان هنرمند، به او در خلق آثاری بدیع و ماندگار یاری می رسانند. هر سبک با فلسفه و تکنیک های منحصر به فرد خود، دریچه ای نو به سوی دنیای نمایش می گشاید و به بازیگر امکان می دهد تا با ظرافت و عمق بیشتری نقش خود را ایفا کند. در این مقاله قصد داریم به بررسی عمیق سبک های بازیگری تئاتر بپردازیم و با سبک های نمایشی در تئاتر و تکنیک های بازیگری در تئاتر آشنا خواهیم شد.
سفری کوتاه در دنیای رنگارنگ سبک های بازیگری تئاتر
بر باور دکتر ماکان آریا پارسا تئاتر، با پرده های جادویی اش، صحنه ای برای هنرنمایی بازیگرانی است که با تسلط بر سبک های مختلف بازیگری، به نقش ها جان می بخشند. در این قسمت، با برخی از رایج ترین سبک ها آشنا می شویم:
روش استانیسلاوسکی: بازیگر با تمام وجود در کالبد شخصیت فرو می رود و گویی خود او را تجربه می کند. غرق شدن در احساسات، افکار و انگیزه های شخصیت، کلید اصلی این روش است.
روش متد: روش متد بازیگر را به کاوش در اعماق روان شخصیت و تحلیل روان شناختی او رهنمون می کند. در این روش، انگیزه ها، چالش ها و لایه های پنهان روان شخصیت به دقت مورد بررسی قرار می گیرند.
روش برشت: بازیگر با استفاده از تکنیک های روایی و گاه شماری خاص، از ایجاد حس همذات پنداری مطلق در تماشاگر جلوگیری می کند و او را به تفکر و نقد اجتماعی عمیق تر وا می دارد.
روش لابان: در روش لابان، بازیگر با استفاده از تمرینات تمرکزی و حرکات موزون، به خلق شخصیت می پردازد و جان تازه ای به او می بخشد.
روش میکائیل چخوف: در این روش، بازیگر با استفاده از تمرینات تمرکز و تخیل، از حواس پنجگانه خود برای خلق شخصیت و جان بخشیدن به او بهره می برد.
بازیگری رئالیستی: هدف این سبک، به تصویر کشیدن زندگی واقعی بر روی صحنه به شکلی بدون اغراق و با ظرافت های انسانی است. باورپذیری و ظرافت در جزئیات، از ویژگی های بارز این سبک به شمار می رود.
بازیگری بیانگر: در این سبک، بازیگر از حرکات بدن، حالات چهره و لحن صدا برای انتقال احساسات و افکار شخصیت به مخاطب استفاده می کند. زبان بدن و حرکات ظریف، نقشی کلیدی در این روش ایفا می کنند.
بازیگری فیزیکی: در بازیگری فیزیکی، بدن بازیگر به مثابه ابزاری برای بیان تبدیل می شود. حرکات موزون، هدفمند و قدرتمند، نقشی اساسی در خلق شخصیت ایفا می کنند و به انتقال حس و عاطفه به مخاطب کمک می کنند.
بازیگری صوتی: بازیگر با استفاده از فن بیان و لحن مناسب، به شخصیت جان می بخشد و با مخاطب ارتباط برقرار می کند.
تئاتر عروسکی: عروسک ها به عنوان راویان داستان های خیالی و آموزنده، با حرکات و صداهای خود، دنیایی جادویی را خلق می کنند. عروسک گردانی و صداپیشگی، از ارکان اصلی این نوع تئاتر هستند.
تئاتر سایه ای: خلق تصاویر با استفاده از سایه ها، تجربه ای متفاوت، با تمرکز بر نور و سایه و حرکات ظریف.
تئاتر بداهه: در این سبک هیجان انگیز، نمایش بدون فیلمنامه و تمرین قبلی خلق می شود. خلاقیت، بداهه پردازی و قدرت تخیل، حرف اول را در تئاتر بداهه می زنند و بازیگران در لحظه با یکدیگر و با مخاطب تعامل برقرار می کنند.
سبک های نمایشی در تئاتر: پنجره ای به دنیای نمایش
رئالیسم: انعکاس زندگی در آینه هنر
از زبان دکتر ماکان آریا پارسا سبک رئالیسم در تئاتر، بر بازنمایی واقعی و بی طرفانه زندگی روزمره تمرکز دارد. شخصیت های پیچیده و قابل درک، داستان های مبتنی بر رویدادها و مسائل واقعی و فضایی باورپذیر، از ویژگی های بارز این سبک هستند. هدف اصلی نمایش های رئالیستی، به تصویر کشیدن زندگی به گونه ای است که تماشاگر خود را در آن غرق شده و با شخصیت ها همذات پنداری کند.
اکسپرسیونیسم: فریادی از اعماق وجود
طبق نظر دکتر ماکان آریا پارسا این سبک از سبک های بازیگری تئاتر، بر بیان احساسات و تجربیات درونی انسان تأکید دارد. اغراق در شخصیت ها، محیط و رویدادها برای ایجاد تأثیر عاطفی، استفاده از نمادها و استعاره ها برای انتقال مفاهیم انتزاعی و فضایی وهم آلود و سورئال، از ویژگی های بارز این سبک هستند. هدف اصلی نمایش های اکسپرسیونیستی، برانگیختن احساسات قوی در مخاطب و به چالش کشیدن باورها و مفاهیم ذهنی او است.
سمبولیسم: سفری به دنیای نمادها و استعاره ها
سبک سمبولیسم، از نمادها و استعاره ها برای انتقال مفاهیم عمیق و انتزاعی استفاده می کند. تمرکز بر خلق فضایی شاعرانه و رویایی، استفاده از زبان مبهم و چندوجهی و تأکید بر تعبیر و تفسیر مخاطب، از ویژگی های بارز این سبک هستند. هدف اصلی نمایش های سمبولیستی، به چالش کشیدن ذهن مخاطب، برانگیختن تفکر عمیق و ایجاد تجربه ای منحصر به فرد برای او است.
سورئالیسم: سفری به دنیای رؤیاها و ناخودآگاه
به گفته دکتر ماکان آریا پارسا سبک سورئالیسم در تئاتر، دریچه ای به سوی دنیای رؤیاها، ناخودآگاه و تخیلات بدون مرز می گشاید. در این سبک، قواعد واقعیت کنار گذاشته می شود و منطق جای خود را به تداعی آزاد و روایت های غیرخطی می دهد.
ویژگی های بارز این سبک عبارتند از:
استفاده از تصاویر و روایت های غیرمنتظره و غافلگیرکننده
خلق فضایی شاعرانه و رؤیایی
تمرکز بر مفاهیم عمیق و انتزاعی
استفاده از زبان مبهم و چند وجهی
تأکید بر تعبیر و تفسیر مخاطب
ناتورالیسم: بازتابی از طبیعت انسان در تار و پود نمایش
احتمالا در میان سبک های نمایشی در تئاتر، اسم سبک ناتورالیسم را شنیده اید. این سبک، زیرشاخه ای از رئالیسم است که بر عوامل وراثتی و محیطی به عنوان تعیین کننده سرنوشت انسان تأکید دارد. اغلب تصویری تاریک و ناامیدکننده از جامعه ارائه می دهد و شخصیت ها درگیر مبارزه برای بقا هستند. هدف اصلی نمایش های ناتورالیستی، به تصویر کشیدن واقعیت های سخت زندگی و چالش های طبقات پایین جامعه است.
کمدی: خنده ای که مرزها را درمی نوردد
این نوع از سبک های نمایشی در تئاتر، بر خنداندن مخاطب تمرکز دارد. از شوخی، طنز و موقعیت های خنده دار برای سرگرم کردن تماشاگران و ایجاد لحظات مفرح در صحنه استفاده می شود.
زیرشاخه های مختلفی از سبک کمدی در تئاتر وجود دارد، ازجمله:
کمدی:slapstick این نوع کمدی بر شوخی های فیزیکی و اغراق آمیز تمرکز دارد.
کمدی موقعیت: در این نوع کمدی، شخصیت ها در موقعیت های خنده داری قرار می گیرند که باعث ایجاد سوءتفاهم و طنز می شود.
کمدی کلامی: در این نوع کمدی، از بازی با کلمات، طعنه و کنایه و شوخی های زبانی برای خنداندن مخاطب استفاده می شود.
کمدی سیاه: این نوع کمدی به موضوعات جدی و غم انگیز می پردازد، اما با لحنی طنزآمیز و گزنده آن ها را به سخره می گیرد.
این مطلب ادامه دارد…
